QĐND - Vụ vỡ đê quây đập Thủy điện Ia Krêl 2 (xã Ia Dom, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai) lần thứ hai đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Các cơ quan từ Trung ương đến địa phương đang chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ nguyên nhân, xử lý trách nhiệm, nhưng chủ đầu tư công trình vẫn chưa đưa ra giải pháp cụ thể để khắc phục hậu quả.
| Trách nhiệm chính thuộc về chủ đầu tư Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, Thủy điện Ia Krêl 2 gồm hai tổ máy có tổng công suất 5,5MW với sản lượng khoảng 22,5 triệu kWh/năm. Công trình do Công ty CP Công nghiệp và Thủy điện Bảo Long (Gia Lai) làm chủ đầu tư với tổng vốn xây dựng ban đầu là 120 tỷ đồng. Tháng 6-2013, đập Thủy điện Ia Krêl 2 đã bị vỡ gây thiệt hại hơn 200ha cây trồng và hoa màu của hơn 120 hộ dân, tổng thiệt hại là 3,6 tỷ đồng. Sau hơn một năm củng cố xây dựng lại, đê quây đập của công trình thủy điện này lại tiếp tục bị vỡ, tạo ra lũ quét rất lớn ở hạ lưu thuộc vùng biên giới Đức Cơ, nhấn chìm hơn 430ha cây trồng các loại. Riêng Công ty 72 của Binh đoàn 15 có hơn 15ha cao su từ 2 đến 4 năm tuổi bị cát vùi lấp, xói gốc, ngã đổ... không khắc phục được. Ngày 5-8, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng đã cùng đoàn công tác đến hiện trường vụ vỡ đê quây đập Thủy điện Ia Krêl 2 để kiểm tra, đôn đốc địa phương khẩn trương khắc phục hậu quả. Báo cáo với Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, ông Phạm Thế Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai khẳng định, trách nhiệm để xảy ra vỡ đập thuộc về chủ đầu tư do không tuân thủ quy trình, quy định về thiết kế tổ chức thi công và không thực hiện chỉ đạo của các cơ quan quản lý Nhà nước. Chủ đầu tư đã tiến hành thi công đê quây công trình khi chưa được phép của UBND tỉnh Gia Lai. Đơn vị tư vấn thiết kế công trình đã cảnh báo thời gian xây dựng đê quây chỉ thực hiện trong mùa khô, nhưng chủ đầu tư vẫn phớt lờ, thi công kéo dài những tháng mùa mưa. Bên cạnh đó, đơn vị giám sát, đơn vị thi công không thực hiện đúng chức năng giám sát và không tuân thủ thiết kế thi công…
Kết luận tại buổi làm việc, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đã yêu cầu Sở Công Thương tỉnh Gia Lai báo cáo sự việc cũng như có văn bản đề nghị UBND tỉnh Gia Lai tiến hành thống kê thiệt hại, khắc phục hậu quả, xem xét trách nhiệm cụ thể của các tập thể, cá nhân có liên quan; dừng ngay việc thi công công trình thủy điện này để xem xét trách nhiệm cụ thể, kiểm tra trách nhiệm các đơn vị liên quan; nhanh chóng xác định thiệt hại, kịp thời đền bù thỏa đáng cho các tập thể, cá nhân bị thiệt hại. Để bà con sớm ổn định cuộc sống Chúng tôi lên “tâm lũ” Ia Krêl 2, gần 30km từ chân đập Thủy điện Ia Krêl 2 đến dòng Sê San, hai bên bờ suối Đôi đất đá vùi lấp, cây rừng đổ nát, hoang tàn. Đứng trên đỉnh núi Krêl cách Đội 20 của Công ty 72 chừng 400m, nhìn đâu chúng tôi cũng thấy những cánh rừng cao su từ 2 đến 4 năm tuổi, hàng trăm cây điều, rẫy mì bị nước lũ vùi lấp, xói bật gốc, cây lá nhuộm bùn đỏ xơ xác. Vẫn còn vẻ hãi hùng của một người thoát chết trở về từ biển lũ, chị Lê Thị Mai, công nhân Đội 20 của Công ty 72, cho biết: “Sáng 1-8, mới nghe anh em trong đội thông báo là “lũ thủy điện” sắp về, tôi chưa kịp gấp mấy bộ quần áo cho con nhỏ 7 tháng tuổi vào cặp thì đã thấy mọi người chạy tán loạn. Chồng tôi vội vàng chạy vào đưa hai mẹ con tôi lên vùng đất cao nơi chân núi “đầu Con gà” để tránh lũ. Vừa đến nơi, nhìn về đã thấy ngôi nhà của mình bị nước lũ cuốn trôi. Thật khủng khiếp! Nếu như chậm một phút thôi thì không biết điều gì sẽ đến với gia đình tôi. Mấy ngày nay, chúng tôi phải ở tạm nhà của ông bà nội, lãnh đạo công ty đã đến thăm và hỗ trợ gạo, mì tôm để ăn hằng ngày. Cùng với ngôi nhà bị trôi thì 4,5ha cao su nhận khoán của công ty cũng đã bị cát vùi lấp. Chúng tôi đề nghị chủ đầu tư thủy điện phải nhanh chóng bồi thường để chúng tôi có tiền làm lại nhà ở, mua phân và cây giống để trồng lại cao su”. Cũng tâm trạng với chị Mai, anh Rơ Lan Huy ở làng Ó, xã Ia Dom (Đức Cơ) cho biết thêm: “Trong làng có hơn 30 nhà bị nước lũ làm ngập vườn cây, trong đó nhiều nhất là cây mì (sắn). Vợ chồng mình trồng được 2,2ha mì, 500 cây cao su đã hơn 3 năm tuổi, hy vọng đến ngày thu hoạch, có tiền chi tiêu và đầu tư cho con cái ăn học, nhưng đã bị giặc nước làm ngập và cuốn trôi”. Làm việc với chúng tôi, Đại tá Phạm Văn Giang, Giám đốc Công ty 72, cho biết: “Chỉ hơn một năm nhưng Thủy điện Ia Krêl đã vỡ đập hai lần. Lần này, nhờ làm tốt công tác chuẩn bị nên không thiệt hại về người. Nước lũ đã vùi lấp hơn 15ha cao su của đơn vị, trong đó có 5,6ha cao su 2 năm tuổi, còn lại là cao su 4 năm tuổi; làm trôi một ngôi nhà, một bể nước sinh hoạt 600m 3 , lấp một ao cá 250m 2 , nhiều kết cấu trên cầu treo bắc qua suối Đôi bị gãy, đứt, hư hại… Tổng thiệt hại hơn 2 tỷ đồng. Chúng tôi đã chỉ đạo cho Đội 20 khẩn trương kiểm tra, khắc phục hậu quả sau lũ, hỗ trợ lương thực, thực phẩm cho anh em công nhân bị trôi, ướt để mọi người nhanh chóng ổn định cuộc sống”. Những thiệt hại do vỡ đập Thủy điện Ia Krêl 2 là rất nặng. Đề nghị chủ đầu tư công trình có ngay các biện pháp hỗ trợ, bồi thường thiệt hại để người dân sớm ổn định cuộc sống. Bài và ảnh: LÊ QUANG HỒI |
